utnia wraz z Łabędziem i Orłem należą do typowych konstelacji naszego letniego nieba, które trudno byłoby sobie bez nich wyobrazić, tak jak trudno wyobrazić sobie zimowe wieczory bez Oriona i wiosenne bez Lwa. Gwiazdozbiór Lutni znajduje się na skraju Drogi Mlecznej. Jest to niewielki, ale rzucający się w oczy gwiazdozbiór, zawierający piątą pod względem jasności gwiazdę na nocnym niebie - Wegę. Do gwiazdozbioru Lutni doprowadzi nas linia przechodząca przez przednie koła Wielkiego Wozu - gwiazdy Phecda i Megrez - przedłużona poprzez gwiazdozbiór Smoka. Innym sposobem odnalezienia konstelacji jest odszukanie na niebie charakterystycznego trójkąta jaki tworzą gwiazdy: Wega, Deneb z Łabędzia i Altair z Orła. Jest to tzw. trójkąt letni.

wiazdozbiór przedstawia lutnię Orfeusza, najsłynniejszego śpiewaka, a także jednego z największych bohaterów greckiej mitologii. Był on synem króla trackiego Ojagrosa (lub według innych źródeł Apolla) i muzy poezji epicznej Kalliope. Tytuł bohatera narody starożytne nadawały nie tylko walecznym mężom, ale także wybitnym artystom i myślicielom. Orfeusz śpiewał i grał na lutni, otrzymanej od Apolla, ten zaś dostał ją od Hermesa, który sporządził lutnię w pierwszym dniu swojego życia. Śpiew i gra Orfeusza uspokajała najdziksze zwierzęta, tak że w całe przyrodzie panowała harmonia i spokój. Orfeusz wsławił się również miłością do swojej żony, nimfy Eurydyki. Po jej śmierci tak ujął swoim śpiewem władcę podziemia, Hadesa, że ten zgodził się oddać mu Eurydykę. Jednak w drodze powrotnej z królestwa śmierci Orfeusz nie wypełnił warunku, jaki mu postawił Hades, i obejrzał się na swoją żonę. Umarła ona wtedy po raz drugi, a Orfeusz zginął z rąk kobiet trackich, które pijane w czasie obchodów święta Bakchosa zaczęły ciskać w niego kamieniami. Gdy nawet kamienie, wzruszone śpiewem Orfeusza, zatrzymywały się w locie, kobiety rzuciły się na bohatera i rozszarpały go, a zaczarowaną lutnię wrzuciły do rzeki Hebros. Ten haniebny czyn przejął grozą całą przyrodę. Muzy uprosiły bogów, aby przynajmniej lutnia Orfeusza pozostała na niebie po wsze czasy.

Wega - gorąca biała gwiazda o temperaturze powierzchniowej 9200 K. Jest najjaśniejszą gwiazdą w Lutni, drugą najjaśniejszą gwiazdą nieba letniego i piątą najjaśniejszą na nocnym niebie. W naszych szerokościach geograficznych nigdy nie zachodzi.
Wega należy do pierwszych gwiazd, którym Friedrich G. W. Struve, astronom rosyjski pochodzenia niemieckiego, w 1838 roku zmierzył paralaksę, jest także jedną z niewielu gwiazd, których średnica została zmierzona sposobem interferometrycznym. Średnica Wegi jest 3,6 razy większa od średnicy naszego Słońca.
Wokół Wegi, do odległości 25 AU, zaobserwowano pyłową otoczkę. Oznacza to, że gwiazda może mieć układ planetarny w początkowym stadium ewolucji. Masę otoczki ocenia się na 0,012 - 300 mas Ziemi. Większe bryły materii w otoczce są prawdopodobnie pozostałościami po ciałach podobnych do komet, o rozmiarach od kilkudziesięciu metrów aż po rozmiary planetoid.
Prawdopodobnie ten fakt natchnął Carla Sagana do napisania rewelacyjnego scenariusza filmu "Kontakt". Później na jego podstawie stworzył książkę, która na głowę bije i tak wspaniały film.
Wega znajduje się w odległości 26,5 roku świetlnego. W niedalekiej odległości na niebie ma towarzysza, z którym tworzy parę optyczną. Nazwa gwiazdy powstała ze skrócenia jej arabskiego określenia al-nasr al waqi, co oznacza gwałtownie obniżającego lot pustynnego orła skalnego. Arabowie pierwotnie nazywali tak grupę gwiazd Lutni mających przedstawiać częściowo opuszczone skrzydła ptaka, w odróżnieniu od lecącego orła w konstelacji Orła.

Sheliak - typowy przedstawiciel grupy gwiazd zmiennych zaćmieniowych, których składniki mają kształt elipsoidalny. Główny składnik Sheliaka jest niebieskobiałym nadolbrzymem. Obie gwiazdy, o masach 63,2 i 42,1 mas Słońca, otoczone są wspólną otoczką gazową, która rozszerza się z prędkością około 75 km/s. Układ znajduje się w odległości 1087 lat świetlnych. Sheliak zmienia swą jasność w okresie 12,91 doby. Jego nazwa powstała z arabskiego wyrazu określającego cały gwiazdozbiór šaljaq, co znaczy żółw.

Sulafat - niebieskobiały olbrzym, którego światło potrzebuje 296 lat, aby dotrzeć na Ziemię. Na niebie ma towarzysza optycznego. Nazwa gwiazdy powstała z innego arabskiego wyrazu oznaczającego żółwia - sulahfat.

epsilon Lyrae - dwie gwiazdy podwójne, tworzące łącznie układ czterech gwiazd, od których dzieli nas dystans 217 lat świetlnych. Przez lornetkę lub małą lunetkę możemy już obserwować ten układ jako wspaniałą gwiazdę podwójną.

Lirydy - znany rój meteorów, którego radiant leży blisko granicy gwiazdozbioru z konstelacją Herkulesa. Rój powstał z komety odkrytej przez Thatchera w 1861 roku. Najwięcej meteorów z tego roju obserwuje sie między 20 a 22 kwietnia. Liczba obserwowanych w ciągu godziny meteorów ulega zmianom. Najwspanialej rój ten wyglądał w 1949 roku, kiedy w atmosferze Ziemi w ciągu godziny zapalały się 33 meteory.

Pierścień (M 57, NGC 6720) - mgławica planetarna o dobrze dobranej nazwie. Oddzieliła się od macierzystej gwiazdy, mającej obecnie temperaturę 75 000 K. Mgławica rozszerza się z prędkością 20 - 30 km/s, a jej centralna gwiazda przechodzi w końcowy etap ewolucji - w białego karła. Pierścień znajduje się w odległości 2280 lat świetlnych. Odkrył go w roku 1779 Antoine Darquier.