wiazdozbiór ten należy do najbardziej znanych i charakterystycznych konstelacji nieba północnego. Z wyjątkiem niewielkiego południowego fragmentu, jest w naszych szerokościach geograficznych niezachodzący. Oznacza to, iż o każdej porze dnia i nocy znajduje się bezustannie nad naszymi głowami.

onstelacja znana jest również pod nazwą Wielkiego Wozu, jednak nazwa ta funkcjonuje jedynie w Polsce i Chinach. Chociaż ta wyraźna grupa gwiazd otrzymała na przestrzeni dziejów wiele nazw związanych z mitologicznymi asocjacjami, niemal we wszystkich językach znana jest jako Wielka Niedźwiedzica. Podobnie jest w przypadku Małej Niedźwiedzicy

a przykładzie najbardziej znanych gwiazdozbiorów nieba północnego, Wielkiej i Małej Niedźwiedzicy, możemy prześledzić, jaki sposób życia i myślenia narodów różnych kultur znalazł odzwierciedlenie na niebie. Na przykład Chińczycy w siedmiu jasnych gwiazdach Wielkiej Niedźwiedzicy widzieli formę na chleb lub powóz cesarski. Mieszkańcom Egiptu gwiazdy te przypominały hipopotama, Rzymianom - siedem wołów, natomiast Arabom - ludzi płaczących nad grobem.

ielka i Mała Niedźwiedzica związane są z wieloma postaciami mitologicznymi. Według jednego z mitów gwiazdozbiory te przestawiają piękną nimfę Kallisto i jej syna Arkasa. Kallisto była córką króla arkadyjskiego Likaona i przyjaciółką bogini łowów Artemidy. Uroda Kallisto oczarowała najwyższego z bogów Olimpu - Zeusa. Usłyszawszy o tym Artemida oddaliła ją ze swego orszaku i Kallisto musiała sama błąkać się po lasach i tam urodziła Zeusowi syna Arkasa. Gdy Hera dowiedziała się o niewierności swego małżonka, zamieniła Kallisto w niedźwiedzicę. Dawna nimfa tułała się po lasach pod postacią niedźwiedzicy, aż podczas łowów spotkał ją własny syn, w owym czasie zapalony myśliwy. Gdy dostrzegł dorodną niedźwiedzicę, wymierzył w nią z łuku, chcąc ją zabić, jednakże Zeus nie dopuścił do matkobójstwa, zamieniając Arkasa również w niedźwiedzia. Ponieważ obojgu był bardzo przychylny, przeniósł ich na niebo, między gwiazdy, gdzie znajdują się po dzień dzisiejszy jako gwiazdozbiory Wielkiej i Małej Niedźwiedzicy.

Dubhe - gwiazda koloru pomarańczowego znajdująca się w odległości 105 lat świetlnych od Ziemi. W rzeczywistości tworzą ją dwie gwiazdy. Słabsza z nich obiega wokół gwiazdy olbrzyma w ciągu 44,7 roku. Nazwa gwiazdy powstała przez skrócenie jej pierwotnej nazwy arabskiej al-dubb al-'akbar, co znaczy grzbiet wielkiego niedźwiedzia.

Merak - gwiazda barwy białej znajdująca się w odległości 78 lat świetlnych. Nazwa powstała z arabskiego maraqq, co znaczy pachwina (niedźwiedzia).

Phecda, (Phacd) - biała gwiazda, której światło biegnie do nas 163 lata. Obie jej nazwy pochodzą od arabskiego słowa fachid al-dubb al-'akbar, czyli ścięgno wielkiego niedźwiedzia.

Megrez - najsłabsza z 7 gwiazd konstelacji. Jest koloru białego, a jej odległość od Ziemi wynosi 63 lata świetlne. Nazwa gwiazdy powstała z jej pierwotnej arabskiej nazwy magriz al-danab al-dail, co w przekładzie znaczy nasada ogona.

Alioth - najjaśniejsza w gwiazdozbiorze. Jest to gwiazda zmienna, której jasność zmienia się w ciągu 5,1 dnia. Jej odległość wynosi 408 lat świetlnych. Nazwa gwiazdy powstała prawdopodobnie z arabskiego wyrazu al hawar, co znaczy różnica barwy między rogówką a tęczówką, a według Scaligera z wyrazu 'alja, co w przekładzie brzmi gruby ogon owcy.

Mizar - ma barwę brylantowobiałą i jest odległy o 88 lat świetlnych. Gwiazda ta była pierwszą, którą udało się rozdzielić na dwa składniki za pomocą lunety. Dokonano tego w 1650 roku, a zatem niemal pół wieku po skierowaniu przez Galileusza lunety ku niebu. W rzeczywistości gwiazda ta składa się z trzech elementów (jest to więc układ potrójny): dwie obiegają wokół wspólnego środka masy, a jedna z nich ma dodatkowo "satelitę" w postaci trzeciej gwiazdy. Pierwotnie gwiazdę nazwano Mirak. Dzisiejsza nazwa pochodzi od Josepha Justusa Scaligera, od arabskiego wyrazu mi'zar - opaska na biodra.
W niewielkiej odległości od Mizara możemy znaleźć możemy gwiazdę o nazwie Alcor. Dystans dzielący obie gwiazdy na niebie jest tak mały, że służył dawnym Arabom i Indianom do sprawdzania ostrości wzroku. Gdy uda się nam gołym okiem rozróżnić na niebie obie te gwiazdy, będzie to świadczyć o posiadaniu przez nas dobrego wzroku. Jeżeli jednak jesteś zapalonym Internautą, nie wróżę pozytywnego wyniku :-)

Benatnash, (Alkaid) - ostatnia z gwiazd w dyszlu Wielkiego Wozu lub ostatnia gwiazda w ogonie Wielkiej Niedźwiedzicy. Ma niebieskobiałą barwę, a światło od niej biegnie na Ziemię 815 lat. Obie nazwy gwiazdy powstały przez złączenie i skrót słów arabskich qa'id banat al-na'š, co w przekładzie znaczy przodownik płaczek.

M 81 (NGC 3031) - galaktyka spiralna z poprzeczką. Jest od nas odległa o 10,6 miliona roku świetlnego. Galaktykę tę odkrył w 1774 roku berliński astronom Johann Elert Bode.

M 101 (NGC 3034) - galaktyka spiralna ze słabym jądrem i bardzo rozwiniętymi ramionami. Odszukamy ją już za pomocą niewielkiej lunety. Masa galaktyki jest w przybliżeniu równa 180 miliardom mas naszego Słońca. Znajduje się w odległości 18,3 miliona lat świetlnych. Razem z innymi słabszymi galaktykami M 101 tworzy grupę galaktyk.