Polska nazwa konstelacji
Auriga
Mapa gwiazdozbioru



oźnica należy do rozległych gwiazdozbiorów w Drodze Mlecznej. Północna część konstelacji u nas nigdy nie zachodzi. Już w niewielkiej lunetce można tam dostrzec piękne pola gwiazdowe. Trzy gwiazdy z tej konstelacji znane są jako Koźlęta. Gwiazdozbiór zidentyfikujemy na podstawie wyraźnej figury przypominającej podkowę, utworzonej przez jasne gwiazdy i znajdujące się pomiędzy Bliźniętami i Perseuszem.

recy przejęli wyobrażenie tego gwiazdozbioru od dawniejszych ludów. Na starych mapach nieba przeważnie przedstawiano go jako mężczyznę z kozą na ramieniu i koźlętami w ręce, co bardzo przypominało figurki z wykopalisk w Mezopotamii. Zgodnie z grecką mitologią, gwiazdozbiór ma przypominać ateńskiego króla Erichtoniosa, syna boga ognia i sztuki kowalskiej, Hefajstosa, i bogini ziemi - Gai. Tego zrodzonego z ziemi młodzieńca wychowała sama bogini mądrości, sprawiedliwości i sztuki, Atena.

richtonios wsławił się trzema czynami. Był pierwszym na ziemi, który zaprzągł konia do wozu, pierwszy zaorał ziemię pługiem i pierwszy nakazał obchodzić uroczystości poświęcone kultowi Ateny. Czyny te zyskały mu wdzięczność nie tylko ludzi, ale i bogów, którzy po śmierci umieścili go na niebie. Zeus włożył mu jeszcze do ręki kózkę przedstawiającą Amalteę, której mlekiem nimfy Adrastea oraz Io karmiły małego Zeusa w grocie Dikte. Na koźlęta, występujące w pierwotnym gwiazdozbiorze, Grecy jakoś nie zwrócili uwagi i w ten sposób pozostały one bez mitologicznej interpretacji.



Koza (Capella, Amalthea, Alhajoth) - najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Woźnicy i zarazem szósta najjaśniejsza na nocnym niebie ziemskim. Ten żółty olbrzym ma taką samą temperaturę powierzchniową jak nasze Słońce, jego średnica jest jednak 17 razy większa, a moc promieniowania aż 150 razy większa od odpowiednich wielkości słonecznych. Koza jest gwiazdą podwójną, której składniki obiegają wspólny środek masy w ciągu 107,9 dnia i są odległe od siebie o 0,74 AU. Gwiazda znajduje się w odległości 44,7 roku świetlnego. Czwarta nazwa tej gwiazdy jest pochodzenia arabskiego i oznacza: rzucająca się w oczy, wyraźna (al-`ajjuk).

Menkalinan - gwiazda spektroskopowo podwójna i zmienna zaćmieniowa. Jej jasność zmienia się w okresie 3,96 doby. Światło od niej dochodzi do nas z odległości 88 lat świetlnych. Nazwa gwiazdy pochodzi od arabskiego określenia mankib di-l-`inan - plecy woźnicy.

eta Aurigae - jedna z trójki Koźląt. Należy do gwiazd zmiennych zaćmieniowych. Jej jasność ulega zmianom w okresie 9883 dni, a jej światło potrzebuje 815 lat, aby dotrzeć na Ziemię. W niewielkim odstępie od niej, na niebie znajduje się gwiazda, o której nie wiemy jednak, czy jest związana z eta Aurigae fizycznie, czy też tworzy układ optyczny.

Haedus I - gwiazda zmienna zaćmieniowa, której składnikami są dwa nadolbrzymy. Ich masy wynoszą 20 i 8 mas słonecznych. Jasność układu zmienia się w okresie 972,2 dnia, a jego światło jest przez nas widoczne dopiero po 408 latach. Ta gwiazda również zaliczana jest do Koźląt.