Mars



zwarta planeta w Układzie Słonecznym jest zarazem pierwszą planetą zewnętrzną i ostatnią typu ziemskiego. Mars znany był już w starożytności, gdyż w maksimum jasności jest czwartym najjaśniejszym obiektem na niebie , po Słońcu, Księżycu i Wenus, natomiast na co dzień ustępuje jeszcze tylko Jowiszowi. Swą nazwę zawdzięcza bogowi wojny, ponieważ jest czerwony jak krew. Planeta ta jest pod wieloma względami podobna do Ziemi. Doba marsjańska jest niemal równa dobie ziemskiej, planeta ma pory roku, które są jednak dwa razy dłuższe niż na Ziemi, a w czasie marsjańskiego lata, na oświetlonej części Czerwonej Planety panują bardzo przytulne temperatury. Jednak jest to tylko jedno z jej obliczy. Na co dzień na Marsie panują przenikliwe mrozy, częste są również burze piaskowe z wiatrem osiągającym prędkość 300 km/h, a bardzo rzadka atmosfera i brak pola magnetycznego nie sprzyjają życiu.

ars wielokrotnie był przedmiotem ogólnego zainteresowania na Ziemi i wywoływał liczne sensacje. Wszystko zaczęło się w 1877 roku, kiedy to astronom włoski Giovanni V. Schiaparelli odkrył na powierzchni Czerwonej Planety słynne "kanały", których budowę przypisywano Marsjanom. Gdy planetę zaczęto badać metodami bezpośrednimi, czyli za pomocą sond kosmicznych, okazało się, że Marsjanie nie tylko zbudowali kanały, ale również wyrzeźbili w skale ludzką twarz. Tę ostatnią wiadomość ogłoszono po otrzymaniu zdjęć powierzchni Marsa, zrobionych przez sondę Viking w 1976 roku.
Dowody na istnienie wody W 1996 roku oznajmiono światu, że w odnalezionym na Antarktydzie meteorycie ALH 84001, pochodzącym z Marsa, odkryto ślady skamieniałych prymitywnych form życia sprzed 3,6 miliarda lat, a w czerwcu 2000 doniesiono, iż na najnowszych fotografiach powierzchni planety dopatrzono się charakterystycznych wyżłobień, które mogła pozostawić jedynie woda. Owe najnowsze doniesienia dają nadzieję na odnalezienie życia także na innych ciałach Układu Słonecznego, oprócz Ziemi.

owierzchnię Czerwonej Planety obserwujemy już od połowy XVII wieku, a od 1963 możemy się jej przyglądać z bliska, za sprawą lotu orbitalnego sondy Mars 1. W 1971 miało miejsce pierwsze bezzałogowe lądowanie na Marsie (Mars 3), a w 2010 na marsjańskim gruncie prawdopodobnie pozostawi ślad pierwszy człowiek. W 1997 roku świat pasjonował się doniesieniami z Czerwonej Planety, na której sonda Pathfinder umieściła maleńkiego Sojurney'a, wędrującego po powierzchni Marsa z prędkością 20 cm/h i cierpliwie wykonującego pomiary okolicznych skał. Z kolei w 1999 roku sonda Global Surveyor dokonała szeregu pomiarów planety i przesłała na Ziemię zdjęcia powierzchni, na których można było zobaczyć m.in. słynną "twarz". Nowoczesna technika rozwiała jednak nadzieje fantastów, okazało się, że "twarz" była tylko grą światła i cieni na marsjańskich pagórkach.
Olympus Mons Powierzchnia Marsa pokryta jest licznymi kraterami pouderzeniowymi. Burze piaskowe tworzą olbrzymie wydmy o wysokości sięgającej 100 metrów. Na Czerwonej Planecie znajduje się również, prawdopodobnie najwyższe wzniesienie w całym Układzie Słonecznym, Olympus Mons - wulkan o wysokości 25 km, średnicy u podstawy 550 km i kraterze o średnicy 60 km. Powierzchnię pokrywają gdzieniegdzie zagłębienia o szerokości od 1 do 50 km i długości 100 - 2000 km, a także gigantyczna szczelina o głębokości 8 km, długości 5000 km i szerokości 200 km.

Phobos, Deimos i planetoida Gaspra aturalnymi satelitami Marsa są Phobos (strach) i Deimos (groza) - księżyce odkryte w 1877 roku przez Asaph'a Hall'a, który nazwał je imionami syna Marsa. Oba satelity mają kształt nieregularnych brył i są pokryte kraterami pouderzeniowymi. Oba również, podobnie jak Księżyc, mają obieg związany, czyli są zwrócone do planety stale tą samą stroną. Phobos obiega Marsa w odległości 9392 km od środka planety, w ciągu 7 godzin i 39 minut, czyli 3 razy na dobę. Oznacza to, że wschodzi 2 razy na zachodzie i zachodzi 2 razy na wschodzie. Ponadto stale zbliża się on do planety i za 100 milionów lat spadnie na jej powierzchnię, lecz wcześniej rozerwą go siły grawitacji.
Deimos znajduje się w odległości 23 478 kilometrów od środka planety, obiega ją w ciągu 30 godzin 18 minut i nie grozi mu los Phobosa.

FIZYCZNE WŁASNOŚCI PLANETY
Średnia odległość od Słońca: 227 940 930 km (1,52 AU)
Średnica równikowa:6794 km (0,533 śr. Ziemi)
Średnica biegunowa:6744 km
Masa (x1024):0,64191
Masa (masa Ziemi = 1):0,107
Średnia gęstość:3,93 g/cm3
Okres rotacji:24h 37min 22,66s
Okres obiegu:686,98 dnia
Prędkość obiegu:24,12 km/s
Równikowe przyspieszenie
grawitacyjne:
3,71 m/s2
Równikowa prędkość
ucieczki:
5,02 km/s
Ciśnienie atmosferyczne:400 - 700 Pa
Temperatura na powierzchni: max: 30oC
min: -150oC
Jasność:max: -2,8 m
min: +1,6m
Księżyce:2: Phobos i Deimos