Księżyc



asz naturalny satelita jest najlepiej po Ziemi zbadanym obiektem Układu Słonecznego. Obserwacje rozpoczęto już w starożytności, by potem kontynuować je, po wynalezieniu teleskopu. Wtedy to właśnie Galileusz zobaczył tam "morza", z których największe jest Morze Deszczów o średnicy 1100 km, "łańcuchy górskie", których wysokość sięga 8000 m, oraz "bruzdy" - rowy o szerokości do 5 km i długości kilkuset kilometrów. Później nastała era lotów kosmicznych i to właśnie Księżyc stał się celem pierwszych wypraw. Zaczęło się w 1959 roku od lotu orbitalnego rosyjskiej Łuny 1. W 1966 miało miejsce pierwsze lądowanie na powierzchni Srebrnego Globu. Dokonali tego również Rosjanie, a dokładniej ich sonda - Łuna 9, a zaraz po nich amerykański Surveyor 1. Apollo 17 na Księżycu I wreszcie "mały krok dla człowieka, ale ogromny dla ludzkości" zrobił 20 lipca 1969 roku Neil Armstrong, a po nim Edwin Aldrin, którzy dolecieli do Księżyca na pokładzie statku Apollo 11. Po nich już tylko 10 osób zostawiło swoje ślady w księżycowym pyle - ostatnia dwójka w 1972 roku. Ich badania pokazały, że Księżyc jest pokryty niezliczoną liczbą kraterów pouderzeniowych, z których największe, Clavius i Grimaldi, mają średnice 230 km i są głębokie na 3 km. Okazało się również, iż po drugiej, niewidocznej z Ziemi stronie satelity kraterów tych jest znacznie więcej. Wynika to z faktu, że Księżyc okrąża naszą planetę w tzw. obiegu związanym, czyli że stale zwrócony jest do nas tą samą stronę, gdyż okres jego obiegu jest zaledwie o 0,1 sekundy dłuższy od okresu rotacji.

siężyc jest za mały, aby utrzymać atmosferę. Nie wytwarza również pola magnetycznego, jak robi to Ziemia i niektóre księżyce innych planet. Każdego roku Srebrny Glob oddala się od nas o 3 cm. Jest to związane z jego najbardziej prawdopodobną genezą. Uważa się, iż powstał on w wyniku zderzenia z Ziemią jakiegoś masywnego ciała niebieskiego. Na szczęście dla nas, obiekt ten nie uderzył w Ziemię centralnie, a jedynie otarł się o nią, odrywając "kawałek" powierzchni. Oderwana część stopiła się pod wpływem eksplozji jaka nastąpiła po zderzeniu i uformowała w kulę, czyli w bryłę, której kształt przybierają wszystkie płynne substancje w stanie nieważkości (ze wszystkich brył o jednakowej powierzchni, kula ma największą objętość). Zderzenie spowodowało również, że kula ta zaczęła się oddalać od ciała, z którego powstała. Co więcej Ziemia nie może tego procesu powstrzymać swą grawitacją, gdyż stosunek masy satelity do masy macierzystej planety jest największy w całym Układzie Słonecznym.

1996 roku doniesiono, że na dnach głębokich kraterów w okolicach biegunów, do których nigdy nie docierają promienie słoneczne, może istnieć na Księżycu warstwa lodu wodnego. Aby potwierdzić tę hipotezę, w 1999 roku doprowadzono do rozbicia w tamtych rejonach jednego z satelitów, orbitujących wokół Srebrnego Globu. Niestety na wyniki badań autor strony jeszcze się nie natknął.

FIZYCZNE WŁASNOŚCI KSIĘŻYCA
Średnia odległość od Ziemi: 384 400 km
min: 362 400 km
max: 406 686 km
Średnica równikowa:3476 km (0,27 śr. Ziemi)
Średnica biegunowa:3476 km
Masa (x1024):0,0735
Masa (masa Ziemi = 1):1/81
Średnia gęstość:3,34 g/cm3
Okres rotacji:27d 7h 43min 11,41s
Okres obiegu:27d 7h 43min 11,51s
Równikowe przyspieszenie
grawitacyjne:
1,62 m/s2
Równikowa prędkość
ucieczki:
2,4 km/s
Temperatura na powierzchni: max: 110oC
min: -180oC
Jasność: -12,7 m

Zaćmienia Księżyca w latach 2000 - 2005
RokDataRodzaj zaćmieniaCzas trwania całkowitego
zaćmienia w minutach
200021 styczniacałkowite84
200016 lipcacałkowite102
20019 styczniacałkowite30
20015 lipcaczęściowe-
200316 majacałkowite26
20039 listopadacałkowite11
20044 majacałkowite38
200428 październikacałkowite40
200517 październikaczęściowe-
Źródło: Encyklopedia geograficzna świata, t. 8, OPRESS, Kraków 1997