Polska nazwa konstelacji
Pyxis
Mapa gwiazdozbioru



ompas jest niewyraźnym gwiazdozbiorem nieba południowego. Konstelację odnajdziemy na niebie zimowym poniżej głowy Hydry, pomiędzy gwiazdozbiorami Pompy i Rufy. Zarys konstelacji zestawił Nicolas Louis de Lacaille z gwiazd rozległego dawnego gwiazdozbioru Okręt Argo, który później, dla lepszej orientacji, astronomowie podzielili na cztery części: Rufę, Żagiel, Kompas i Kil.

Argonautami, oprócz historii przedstawionej przy okazji opisu gwiazdozbioru Rufy, wiążą się także dzieje igrzysk olimpijskich. Gdy bohaterowie wrócili do swoich domów ze słynnej wyprawy po złote runo, przyrzekli sobie, że co cztery lata będą spotykać się na wspólnych zawodach i sprawdzać swoją siłę i zwinność, aby w dalszym ciągu móc dokonywać bohaterskich czynów. Organizację tych zawodów powierzyli Herkulesowi. Tan wybrał malownicze miejsce w dolinie pomiędzy rzekami Alfejosem i Penejosem i poświęcił je olimpijskiemu Zeusowi. Igrzyska olimpijskie przetrwały po dzień dzisiejszy z 1500-letnią przerwą, po splądrowaniu Olimpii przez Gotów w 395 roku n.e. aż do ich przywrócenia w 1894 roku. Od tego czasu jednak nie przestrzegano już warunku Herkulesa, aby na czas trwania igrzysk zaniechać wszelkich wojen.



alfa Pyxidis - najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Kompasu. Zaliczana jest do niebieskobiałych olbrzymów i dzieli nas od niej dystans 466 lat świetlnych.

beta Pyxidis - gwiazda podwójna, którą obserwujemy z odległości 296 lat świetlnych. Główny składnik układu jest żółtym olbrzymem. Jego towarzyszem jest gwiazda, której ruchu własnego i odległości nie znamy.

gamma Pyxidis - olbrzym o barwie pomarańczowej, którego światło potrzebuje 130 lat, aby dotrzeć na Ziemię.