Ziemia z różnych ujęć



rzecia planeta od Słońca. Tutaj żyjemy, uczymy się, pracujemy, marzymy, stąd obserwujemy Wszechświat, tutaj surfujemy po Internecie. Ponieważ Ziemia jest naszym domem, uważamy ją za najważniejsze i wyjątkowe miejsce w Kosmosie. Jednak prawda jest brutalna: nasz zakątek Wszechświata niczym szczególnym się nie wyróżnia, a nasza gwiazda jest przeciętną kulą gazu, jakich pełno w naszej Galaktyce.

Ziemia i Księżyc iemia jest jedyną planetą w Układzie Słonecznym, którą pokrywa woda w stanie płynnym. Aż 71% powierzchni naszej planety stanowią oceany i morza, które podlegają przypływom i odpływom wywołanym przez naszego naturalnego satelitę - Księżyc, oraz Słońce. Pływy te, wraz z przemieszczającymi się masami powietrza w atmosferze, sprawiają, że Ziemia coraz wolniej obraca się wokół własnej osi. Dzieje się tak w przeciętnym tempie 0,001s na 100 lat. W czasach dinozaurów doba trwała tylko 18 godzin, a jeżeli jakaś katastrofa lub Słońce nie zniszczy Ziemi w trakcie swojej śmierci, za ponad 8,5 miliarda lat nasza planeta całkowicie się zatrzyma. Na razie jednak porusza się całkiem żwawo, co powoduje, że jest nieco spłaszczona na biegunach. Nie jest więc kulą, a tworem zwanym geoidą. Pod wpływem obrotu Ziemi, jej jądro działa jak dynamo, wytwarzając pole magnetyczne, które co jakiś czas zanika, by potem odrodzić się, lecz z zamienionymi biegunami. Pole magnetyczne chroni nas przez zabójczym dla życia promieniowaniem słonecznym i kosmicznym. Szczególnie pożyteczne są tzw. pasy radiacyjne Van Allena. Są to grube pierścienie nad równikiem magnetycznym, grubsze od strony Słońca, które stanowią rodzaj tarczy, chroniącej Ziemię przed naszą gwiazdą.

otacja naszej planety powoduje również, że na jej powierzchni następują po sobie kolejno światło i mrok, dzień i noc. Jednak granica między nimi - zmrok - nie jest ostra, gdyż światło ulega w atmosferze rozproszeniu. Natężenie światła o zmierzchu i o świcie zmienia się w sposób płynny. Świt następuje przed wschodem Słońca, natomiast zmierzch po zachodzie Słońca. O świcie i o zmierzchu górne warstwy atmosfery są jeszcze oświetlone bezpośrednimi promieniami słonecznymi, gdy powierzchnia Ziemi tonie już w cieniu ziemskim. Czas, gdy Słońce znajduje się pod horyzontem mniej niż 6o, nazywamy świtem lub zmierzchem cywilnym, gdy mniej niż 12o - świtem lub zmierzchem żeglarskim, natomiast gdy Słońce znajduje się mniej niż 18o pod horyzontem - świtem lub zmierzchem astronomicznym. W czasie świtu i zmierzchu cywilnego możemy jeszcze wykonywać wszystkie normalne prace, do których potrzebne jest światło dzienne. Po rozpoczęciu się zmierzchu żeglarskiego lub pod koniec świtu żeglarskiego widzimy na niebie jaśniejsze gwiazdy, są też jeszcze dobrze widoczne zarysy przedmiotów. Zupełna noc nastaje z chwilą zakończenia się zmierzchu astronomicznego i trwa do początku świtu astronomicznego. W okolicy równonocy wiosennej i jesiennej świt i zmierzch są najkrótsze, a w okolicy przesileń - najdłuższe. W naszych szerokościach geograficznych w okresie równonocy świt i zmierzch cywilny trwają 30 minut, w okresie przesileń - 50 minut. W okresie letniego przesilenia Słońce u nas oświetla górne warstwy atmosfery poprzez biegun północny przez całą noc i nie zanurza się poniżej granicy zmierzchu astronomicznego. W tym okresie astronomiczny zmierzch przechodzi bezpośrednio w astronomiczny świt. W innych porach roku zmierzch astronomiczny trwa około dwóch godzin.

iemię okala powłoka gazowa zwana atmosferą. Sięga ona teoretycznie do wysokości 35 tysięcy kilometrów, praktycznie kończy się jednak na wysokości 4 tysięcy kilometrów. Dzieli się ona na pięć warstw, zwanych kolejno od powierzchni troposferą, stratosferą, mezosferą, jonosferą i egzosferą. W troposferze, stanowiącej 80% całej atmosfery, obserwujemy spadek temperatury wraz ze wzrostem wysokości średnio o 6oC na 1 km. Stratosfera ma stałą temperaturę wynoszącą -55oC, natomiast w mezosferze temperatura początkowo rośnie do 0oC, by potem spaść do -68oC. Przeciwnie dzieje się na powierzchni planety. Tutaj, wraz ze wzrostem głębokości temperatura podnosi się średnio o 3oC na 100m.

ś obrotu Ziemi jest obecnie nachylona do ekliptyki pod kątem 66o 33' 17,97''. Wartość ta nie jest jednak stała. Nachylenie zmienia się pod wpływem precesji, która również jest zakłócana, z powodu zmiennej odległości Słońca, Ziemi i Księżyca. Te niewielkie zmiany precesji nazywamy nutacjami. Zmienna odległość Ziemi od Słońca jest również powodem, że lato na południowej półkuli naszej planety jest gorętsze niż na północnej, natomiast zimy ostrzejsze.

FIZYCZNE WŁASNOŚCI PLANETY
Średnia odległość od Słońca: 149 600 000 km (1 AU)
min: 146 950 000 km
max: 151 960 000 km
Średnica równikowa:12 756,284 km
Średnica biegunowa:12 713,514 km
Masa (x1024):5,9742
Średnia gęstość:5,52 g/cm3 (najwyższa w Układzie Słonecznym)
Okres rotacji:23h 56min 4,099s
Okres obiegu:365d 5h 48min 46s
Prędkość obiegu:29,785 km/s
Równikowe przyspieszenie
grawitacyjne:
9,81 m/s2
Równikowa prędkość
ucieczki:
11,18 km/s
Ciśnienie atmosferyczne:0,1 MPa
Temperatura na powierzchni: średnia roczna: 15oC
max: 57,8oC
min: -94,5oC
Księżyce:1: Księżyc