
ometami nazywa się te obiekty, które wykazują aktywność kometarną, tzn. zbliżając się do Słońca uwalniają lotne substancje, pozostawiając za sobą charakterystyczną smugę, nazywaną warkoczem, który może osiągać długość kilkuset milionów kilometrów. Komety są wielkimi bryłami lodowo-pyłowymi zbudowanymi głównie z wodoru, tlenu, węgla, azotu, metanu i amoniaku. W momencie narodzin Układu Słonecznego uformowały się one w obszarze kondensacji planet zewnętrznych, a następnie zostały odrzucone w odległe o kilkadziesiąt tysięcy
AU od Słońca rejony, tworząc dziś obłok Oorta, lub są pozostałościami zewnętrznych części dysku protoplanetarnego i tworzą dziś pas Kuipera. Ponieważ Słońce wraz z układem planetarnym przemieszcza się we Wszechświecie, zdarza się, że przechodzi przez obłok materii międzygwiazdowej lub w pobliżu innej gwiazdy. Zakłócona zostaje wtedy równowaga grawitacyjna i niektóre obiekty obłoku Oorta bądź pasa Kuipera mogą zostać wytrącone ze swej orbity i skierowane w stronę Słońca. Podobne zakłócenia może wywołać któraś z wielkich planet zewnętrznych lub zderzenie dwóch obiektów. Śmierć komety następuje w wyniku jednego z poniższych zdarzeń:
- wyczerpanie materiałów lotnych
- pokrycie całej powierzchni materią nielotną
- rozpad jądra
- zderzenie z jakimś ciałem
- spadek na Słońce

o dziś zaobserwowano ponad 1500 pojawień się komet. Było to 900 indywidualnych obiektów, z których około 200 to komety krótkookresowe, obiegające Słońce w czasie krótszym niż umowne 200 lat. Do najbardziej znanych z nich należy kometa Halleya, która zbliża się do naszej gwiazdy co 76 lat. Pierwsze udokumentowane jej pojawienie miało miejsce w 240 roku p.n.e. i odtąd obserwowano wszystkie jej 30 pojawień.
W 1994 roku dostrzeżono podążającą w kierunku Słońca kometę, której jądro rozpadło się na 21 części, pod wpływem grawitacji olbrzymich planet. Po obliczeniu jej orbity, okazało się, że zmierza w kierunku
Jowisza, z którym bez wątpienia się zderzy. Wszyscy astronomowie z zapartym tchem czekali na dzień kolizji. 17 maja 1994 roku części komety Shoemaker-Levy 9 zaczęły wpadać w atmosferę planety. W kilkadziesiąt godzin później, gdy światło Jowisza dotarło na
Ziemię,

oczom uczonych ukazał się przerażający widok: powierzchnia planety pokryta była licznymi bliznami, z których większość miała rozmiary Ziemi. Tym razem osłonił nas pomarańczowy olbrzym, lecz jaki los czeka naszą planetę w przyszłości?
Jedną z ostatnich zaobserwowanych komet była kometa Hale-Bopp'a, która odwiedziła nas na wiosnę 1997 roku.
Parametry wybranych komet krótkookresowych |
Kometa | Oznaczenie | Okres obiegu w latach | Najbliższe pojawienie |
Wirtanen | 46P | 5,50 | 2002,7 |
Pons-Winnecke | 7P | 6,38 | 2002,4 |
d'Arrest | 6P | 6,39 | 2001,9 |
Kopff | 22P | 6,46 | 2003,0 |
Biela | 3D | 6,62 | ostatnia obserwacja: 1852,7 |
Borrelly | 19P | 6,86 | 2001,7 |
Finlay | 15P | 6,95 | 2002,3 |
Ashbrook-Jackson | 47P | 7,49 | 2001,0 |
Oterma | 39P | 7,88 | ostatnia obserwacja: 1958,4 |
Schaumasse | 24P | 8,22 | 2001,4 |
Whipple | 36P | 8,49 | 2003,5 |
Comas Solá | 32P | 8,78 | 2005,2 |
Väisälä 1 | 40P | 10,8 | 2004,1 |
Tuttle | 8P | 13,5 | 2008,0 |
Schwassmann-Wachmann 1 | 29P | 14,9 | 2004,7 |
Neujmin 1 | 28P | 18,2 | 2003,0 |
Stephan-Oterma | 38P | 37,7 | 2018,6 |
Olbers | 13P | 69,6 | 2026 |
Brorsen-Metcaff | 23P | 70,5 | 2060 |
Pons-Brooks | 12P | 70,9 | 2025 |
Halley | 1P | 76,0 | 2062 |
Swift-Tuttle | 109P | 135,0 | 2130 |
Herschel-Rigollet | 35P | 155,0 | 2094 |
Źródło: Encyklopedia geograficzna świata, t. 8, OPRESS, Kraków 1997 |
Najjaśniejsze komety długookresowe po 1800 roku |
Kometa | Data przejścia przez peryhelium | Okres obiegu w latach |
Wielka Kometa z 1811 roku | 12 IX 1811 | 3100 |
Wielka Kometa z 1843 roku | 27 II 1843 | 515 |
Donati | 30 IX 1858 | 2000 |
Wielka Kometa z 1861 roku | 12 VI 1861 | 409 |
Wielka Kometa z 1882 roku | 17 IX 1882 | 759 |
Wielka Kometa z 1910 roku | 10 I 1910 | 4,1 mln |
Skjellerup-Maristany | 18 XII 1927 | 36 000 |
Kometa zaćmieniowa | 27 X 1948 | 95 000 |
Arend-Roland | 8 IV 1957 | - |
Ikeya-Seki | 21 X 1965 | 880 |
Bennett | 20 III 1970 | 1700 |
West | 25 II 1976 | 560 000 |
Hyakutake | 1 V 1996 | 190 000 |
Hale-Bopp | 31 III 1997 | 2500 |
Źródło: Encyklopedia geograficzna świata, t. 8, OPRESS, Kraków 1997 |